Saturday, May 2, 2009

მაჰათმა განდი - გაავლეთ პარალელი



მოჰანდას კარამჩანდი, იგივე მაჰათმა განდი, მე-20 საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი მებრძოლი და დემოკრატი.
მისი პოლიტიკური შეხედულებები ყოველთვის დაკავშირებული იყო მის რელიგიურ, ზნეობრივ და ფილოსოფიურ მრწამსთან.
მისი ცხოვრება იყო მაგალითი, როგორ უნდა იბრძოლო შენი ქვეყნისთვის. ოღონდ იბრძოლო გულწრფელად.

განდი ყოველთვის ცდილობდა თვითონაც იმ ხალხის განუყოფელი ნაწილი ყოფილიყო, ვისი ბედნიერებისთვის ბრძოლაც გადაწყვიტა. ამიტომაც ღარიბი ინდოელი გლეხივით იცვამდა, უბრალო საკვებით იკვებებოდა, ძირითადად ფეხით დადიოდა, ან ღარიბებისთვის განკუთვნილი, მესამე კლასის მატარებლით მგზავრობდა.

”დატვირთე ბრძოლა დადებით შინაარსით”
”ბრძოლის დროს, მარტო არსებული ორგანოების და შეხედულებების ლიკვიდაციის მიღწევის მცდელობა კი არა, იმის ზუსტი წარმოდგენაც უნდა გქონდეს, სამაგიეროდ რისი შეთავაზება შეგიძლია”
”არ შეიძლება არც ზნეობრივი და არც ინტელექტუალური თვალსაზრისით მოწინააღმდეგის შენზე დაბლა დაყენება. მას ისე უნდა მოექცე, თითქოს შენზე არანაკლებ მაღალი ზნეობრივი მოტივები ამოძრავებს”
”არსით ყოველთვის კომპრომისისკენ მიდრეკილი ადამიანი ვარ, რადგან ჩემს სიმართლეში ბოლომდე არასოდეს არ ვარ დარქმუნებული”
”იბრძოლე საქმის და არა პიროვნებების წინააღმდეგ”
ამიტომაც განდი ხშირად მოუწოდებდა თავის მოსწავლეებს: ”უნდა გძულდეთ მართვის ბრიტანული სისტემა და არა თავად ბრიტანელები”.
პირველი და მეორე მსოფლიო ომის დროს,როგორც კი ბრიტანეთი რთულ მდგომარეობაში აღმოჩნდებოდა, მისთვის ”ზურგში დარტყმის მიყენებაზე” განდი ყოველთვის კატეგორიულ უარს ამბობდა.
”არ ივაჭრო”
განდი მოწინააღმდეგის თვალით სიტუაციის დანახვის მომხრე იყო. ”საჭიროა მოწინააღმდეგის დარწმუნება მისი მსჯელობის არასწორობაში, ოღონდ ისე, რომ ის თავადაც ჩაწვდეს და აღიაროს საკუთარი შეცდომა”
”მინდა, რომ ინდუსებმაც და მუსლიმანებმაც საკუთარ თავში გააღვივონ ვაჟკაცობა და იყვნენ მზად სიკვდილისთვის სხვათა მოუკვლელად. და თუ მათ ამის გამბედაობა არ ყოფნით, მაშინ ჯობს მოკვლის ხელოვნება განავითარონ და მოკლულნი იყვნენ, ვიდრე მხდალებივით გამოექცნენ საფრთხეს. ასეთ შემთხვევაში ძალადობა უკეთესია, ვიდრე გაქცევა” - ამ მოსაზრებაზე დაყრდნობით მან რამოდენიმე ფორმა შეიმუშავა: მოლაპარაკება, არბიტრაჟი, აგიტაცია, დემონსტრაცია, ულტიმატუმი. არსებობდა უფრო რადიკალური ფორმებიც: სამუშაოს ხანმოკლე, რამოდენიმესაათიანი შწყვეტა, გაფიცვა, პიკეტირება. და ექსტრემალური ფორმებიც - შიმშილობა, გადასახადების გადახდაზე უარის თქმა, სამოქალაქო დაუმორჩილებლობა და პარალელური მმართველობა.
თვითონ განდი ყველაზე ხშირად შიმშილობას მიმართავდა. ოღონდ მისი პრინციპების მიხედვით, თუ მოშიმშილე უარს იტყვის საკვებზე და მოწინააღმდეგე - მისი მოთხოვნების დაკმაყოფილებაზე, მაშინ მოშიმშილე სიკვდილამდე შიმშილობს. ამიტომაც, ყოველ ჯერზე, როცა განდი შიმშილობდა, ბრიტანეთის კოლონიური ადმინისტრაცია იძულებული ხდებოდა, მისი მოთხოვნები ნაწილობრივ მაინც დაეკმაყოფილებინა.
1948 წლის ბოლოს დელიში დაწყებული მუსლიმანთა დარბევის შეწყვეტის მიზნით, 1949 წლის 12 იანვარს განდიმ თავისი ბოლო - მეთექვსმეტე ”სასიკვდილო” შიმშილობა გამოაცხადა. 18 იანვარს ინდუისტური და მუსლიმანური თემების წარმომადგენლებმა მაჰათმა განდის თანდასწრებით ურთიერთდაპირისპირების შეწყვეტის ფიცი დადეს და დარბევები შეწყდა.
განდის სიცოცხლე რელიგიურმა ფანატიკოსმა იმსხვერპლა.
1949 წლის 30 იანვარს, როცა მაჰათმა განდი, ჩვეულებისამებრ, სახლიდან მის მოსასმენად შეკრებილ ხალხთან შესახვედრად გავიდა, ერთ-ერთ ჯგუფს უეცრად გამოეყო ადამიანი და განდის ზედიზედ სამჯერ ესროლა. როგორც შემდეგ გაირკვა, მკვლელი ინდუისტი ექსტრემისტი იყო.
განდის ზოგიერთი შეხედულებები მიუწვდომლად ბრძნული, ან პირიქით, ბავშვურად გულუბრყვილო ჩანს, მაგრამ მან, ბევრი სხვა პოლიტიკოსისგან განსხვავებით, პრაქტიკულად დაამტკიცა, რომ პატიოსნებაზე და თავგანწირვაზე დაფუძნებული პოლიტიკური ბრძოლა შესაძლებელია და პოლიტიკა ყოველთვის და ყველას ხელში არაა ”ბინძური საქმე”.

გაავლეთ პარალელები.
ჩვენ სად ვართ?
აუუუუუუუ...............

3 comments:

Dv0rsky said...

sagol, zaan magari postia!

ketketa said...

არაჩვეულებრივი ადამიანი. დაუჯერებელი.
და ჩვენ ვართ სადღაც მეზოზოურსა და პალეოზოურს შორის გაკვეხებული, თავით.

რა მაგარია, რო განდიზე დაწერე, ნინ:)
ბოლომდე რო არასდროს არი დარწმუნებული საკუთარ სიმართლეში?! ფანტასტიურია:)
აღფრთოვანებული ვარ ამ ადამიანით. ასეთი ინტელექტუალი ენთუზიასტი მეორე არც არსებულა მგონი.

Kalo said...

კი, არსებობდა ერთი-ორი კიდევ. იმათზეც დავწერ :-)